Το παρόν άρθρο συντάσσεται με αφορμή τον προγραμματισμό υποδοχής των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Νικολάου, Αρχιεπισκόπου Μύρων της Λυκίας στον Ιερό Ναό της Αγίας Βαρβάρας, όπως έγραψε ο εκκλησιαστικός τύπος (θα αναμένουμε). Μεγάλη ευλογία.

Ο Άγιος Νικόλαος ήταν Έλληνας Μικρασιάτης.. Από τη θέση του Αρχιεπισκόπου έλαβε μέρος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325, κατα τις εργασίες της οποίας καταδικάστηκαν οι αιρέσεις και συντάχθηκε το Σύμβολο της Πίστεως.

Ήταν τόσο θερμή η πίστη στον Άγιο Νικόλαο απο τους Μικρασιάτες , που όταν ως πρόσφυγες έφτασαν στην Κοκκινιά του Πειραιά, για εκκλησία έστησαν ένα αντίσκηνο υπέρ του ονόματός του. Κατόπιν στη θέση αυτή έφτιαξαν μια ξύλινη παράγκα με την ονομασία «Μητροπολιτικός Ναός», μέχρι το 1923 όπου ξεκίνησε  η ανοικοδόμηση του σημερινού Αγίου Νικολάου, από τον Γερβάσιο Σουμελίδη Μητροπολίτη Γρεβενών. Ο ναός λειτουργεί ανελλιπώς ως Μητροπολιτικός Ναός απο το 1930 έως σήμερα, έχοντας εφαπτόμενη την οδό Γερβασίου Γρεβενών. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο, όπως και άλλα μέρη και σκεύη του ναού, μεταφέρθηκαν σε κομμάτια από τους Μικρασιάτες στην καταστροφή του 1922 και στην ανταλλαγή (Συνθήκη της Λωζάνης 1923). 

Οι πρόσφυγες άφησαν πίσω την περιουσία τους αλλά πήραν μαζί τους την πίστη τους. Γιατί αυτό που έχει ο άνθρωπος μέσα στην ψυχή του, δεν μπορεί κανείς να του το αρπάξει με τη βία και τον πόλεμο. 

Ο Άγιος Νικόλαος εκτός απο προστάτης των ναυτικών είναι προστάτης και των απόρων, των ορφανών, των παρθένων κορασίδων, των γυναικών σε χηρεία και κάθε οικογενειάρχη που βρίσκεται σε ανάγκη.  Από την περιουσία που κληρονόμησε από τους πλούσιους γονείς του, και μέσα από τη συνολική του δράση ως Αρχιεπίσκοπος, έκανε πλήθος φιλανθρωπιών προστατεύοντας τη ζωή των ανθρώπων από την απελπισία, την πείνα, τη διαφθορά και το θάνατο.    

Τα άγια δώρα που έφερνε και φέρνει ο Άγιος στους ανθρώπους είναι ανεκτίμητης αξίας. Και είναι ύβρις όταν προσφέρεται ένα δώρο προστασίας, ένα δώρο με πνευματική και υλική αξία, κάποιος να φέρεται με υπεροψία. Και αυτο αφορά και τους δύο συναλλασσόμενους, και αυτον που προσφέρει και αυτον που λαμβάνει. Μήπως νομίζεις άνθρωπε ότι έχεις δύναμη πάνω απο τη δύναμη του Αγίου; Μήπως να σου υπενθυμίσω την ιεραρχία του στρατού και ποιο ασήμαντο βαθμό έχει η στολή σου; 

Η Κυριακή της Ορθοδοξίας γιορτάστηκε φέτος στις 13 Μαρτίου. Μεγάλη γιορτή έλεγε η γιαγιά μου η Μαρία η Σμυρνιά και βάζαμε τα καλά μας ρούχα, τα παπούτσια γυαλισμένα και πηγαίναμε στην εκκλησία. Η έβδομη Οικουμενική Σύνοδος (Ζ’), που έλαβε και αυτή χώρα στη Νίκαια της Βιθυνίας, αποφάσισε την αναστύλωση των Εικόνων, καταδικάζοντας την Εικονομαχία και υποστηρίζοντας ότι η προσκύνηση προς τις εικόνες αναφέρεται σε αυτό που εικονίζουν και όχι στο υλικό με το οποίο είναι κατασκευασμένες.

Πάντα επίκαιρο το ψήφισμα.. διότι παρατηρώ ορισμένους ανθρώπους οι οποίοι λατρεύουν το υλικό κατασκευής και λησμονούν τη δύναμη του εικονιζόμενου Αγίου. Οι άνθρωποι θα πρέπει να θυμούνται ότι οι εικόνες των Αγίων πρωτίστως έχουν αξία πνευματική και θαυματουργική, εξαιτίας του Αγίου προσώπου που εικονίζουν και δευτερευόντως αξία υλική εξαιτίας του υλικού κατασκευής. Γιατί η θαυματουργική δύναμη ενός Αγίου πηγάζει ισότιμα, είτε μέσα απο μια ακριβή χρυσή εικόνα, είτε μέσα απο μια χάρτινη ευτελούς αξίας. 

Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη όταν θα έρθει η φουρτούνα, ο άνθρωπος για να σωθεί απο τα τεράστια κύματα και το βέβαιο πνιγμό, θα επικαλεστεί τον Άγιο και όχι το χρυσό και το ασήμι. Πόσα ''καράβια'' για να σωθούν απο τη φουρτούνα, κυριολεκτικά και μεταφορικά, αναγκάστηκαν να πετάξουν το βάρος των μετάλλων στη θάλασσα.. Την ώρα του κινδύνου και της αβεβαιότητας, τα μάτια καθαρίζουν απο την πλάνη και τη θολούρα της  λάμψης του χρυσού και βλέπουν κατάματα τον Άγιο που υποτίμησαν, που αρνήθηκαν και που έκαναν μπαλάκι εδώ και εκεί με ασέβεια. Η λατρεία «επί το πρωτότυπον διαβαίνει» όπως γράφει και το φύλλο 11(3589) της Φωνής του Κυρίου εκδόσεως της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. 

Την Άγια αυτή Κυριακή της Ορθοδόξου Πίστεως, το Ευαγγέλιο αναφέρεται στο Φίλιππο και το Ναθαναήλ, όπου όταν ο Ιησούς ζήτησε απο το Φίλιππο να τον ακολουθήσει, τότε εκείνος βρήκε το Ναθαναήλ και του ζήτησε να έρθει μαζί του, για να γνωρίσει τον άνθρωπο για τον οποίο έγραφαν οι προφητείες και να τον ακολουθήσουν μαζί στη διάδοση της διδασκαλίας του. 

Στη σημερινή εποχή η έκφραση «Βρήκε ο Φίλιππος το Ναθαναήλ» χρησιμοποιείται ποικιλοτρόπως, άλλοτε με θετική και άλλοτε με αρνητική έννοια. Η θετική έννοια παραπέμπει σε δύο ανθρώπους με όμοιο χαρακτήρα και συμπεριφορά, με αισθήματα αγνά, που ταιριάζουν πολύ, που συναντήθηκαν για κάποιο καλό ή ανώτερο σκοπό, και που γίνονται συνοδοιπόροι στη ζωή. Και αυτό αφορά κάθε είδους συνοδοιπορία όπως μια αγνή φιλία, μια συγγένεια, ένα γάμο, μια μοναδική αγάπη, την μητρότητα ή την πατρότητα, μια ωραία ευγενή συναδελφική σχέση, τη σχέση δασκάλου μαθητή, τη σχέση μέντωρα δημιουργού, ακόμα και την συνοδοιπορία ενός διευθυντή και ενός πωλητή ασφαλειών. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που η έκφραση λέγεται με έννοια αρνητική καταδεικνύοντας ταιριάσματα όμοιων χαρακτήρων με αρνητικούς σκοπούς συνοδοιπορίας και όχι με την έννοια της ευγενούς δημιουργίας απο μια υγιή συνοδοιπορία . Υπάρχουν και οι λαϊκές παροιμίες που παραπέμπουν σε τέτοιου είδους ταιριάσματα, όπως «κύλησε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι» και «όμοιος στον όμοιο και η κοπριά στα λάχανα».. 

Βεβαίως για θέματα διαπροσωπικών σχέσεων υπάρχει και το «όμοιος ομοίω αεί πελάζει» που αναφέρει και ο αιώνιος δάσκαλος Πλάτωνας στο Συμπόσιο του, προσπαθώντας να αναλύσει τι είναι ο έρωτας και τα συμπαραμαρτούντα των συνεπειών του.. (''..φεύγει φευγάτος μακριά από τα γηρατειά, που ολοφάνερα είναι γοργοπόδαρα· μας καταφτάνουν, βλέπεις, πιο γρήγορα απ᾽ ό,τι θα έπρεπε. Κι ακριβώς από τη φύση του ο Έρωτας μισεί τα γεράματα κι ούτε από μακριά δεν τα ζυγώνει. Και πάντοτε, νέος κι ο ίδιος, κάνει παρέα με νέους· γιατί σωστά τα λέει το παλιό γνωμικό, «το όμοιο πάντοτε το όμοιό του ζυγώνει..». https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=110&page=15).  Είναι φορές που παρατηρώ ορισμένους ανθρώπους, ανεξαρτήτως ηλικίας, ίσως λίγο μοναχικούς, και αναρωτιέμαι εαν φοβούνται τους ανθρώπους με αυτα τα κατώτερα αρνητικά αισθήματα ή εαν ακόμα δεν έτυχε να ζυγώσει κοντά τους το άλλο τους μισό. Ίσως να ανήκω και εγώ σε αυτήν την κατηγορία..

Την Κυριακή της Ορθοδοξίας, κατόπιν νηστείας και συγχώρεσης, είχα την ευλογία να κοινωνήσω τα άχραντα μυστήρια. Λίγο πριν έρθει η σειρά μου, μία κυρία περίπου 65-70 ετών πλησιάζει απο το πλάι της σειράς και αναπτύσσει με τον πάτερ τον εξής διάλογο : «Ήρθα να με κοινωνήσετε». «Είσαι προετοιμασμένη;». «Πάτερ έχω φάει τυρί και γάλα». «Το τυρί και το γάλα θα μπορούσα να το παραβλέψω. Η ψυχή σου προετοιμάστηκε;».. η κυρία έκανε ένα βήμα πίσω και είπε «θα έρθω αύριο να τα πούμε πάτερ».

Τότε ακούγοντας αυτό το διάλογο, θυμήθηκα έναν ιδιαίτερα αυστηρό δάσκαλο, που κάποτε μου είπε με σκληρό τρόπο, ότι πρέπει να μένω πάντοτε στα κυβικά μου, να γνωρίζω τον εαυτό μου, να πατάω στη γη και να εργάζομαι καθημερινά για το καλύτερο δυνατό. 

Βεβαίως αυτός ο δάσκαλος, δεν γνώριζε πως μέχρι σήμερα που συμπλήρωσα τα 43 μου έτη, άδεια αναπαύσεως δεν έλαβα ποτέ και αυτό ονομάζεται ατομική ευθύνη.. μάρτυρας υπεράσπισης ο Άγιος Νικόλαος.

© Αγγελική Γ.Πιτσόλη

Γυναίκα, Αριστούχος Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Επιστήμονας Επικοινωνίας, Ιδιωτικής Ασφάλισης και Πολιτισμού

20 Μαρτίου 20222