Η δραματική ταινία Αδέρφια μου, αλήτες, πουλιά σε σενάριο Ηλία Λυμπερόπουλου και σκηνοθεσία Οδυσσέα Κωστελέτου, προβλήθηκε στους κινηματογράφους 1971-1972, έκοψε 312172 εισιτήρια και ήρθε 8η απο 90 ταινίες. Πρωταγωνιστής της ταινίας ο Τόλης Βοσκόπουλος και συμπρωταγωνιστές του οι Τόνια Καζιάνη, Δώρα Σιτζάνη, Ανέστης Βλάχος, Λαυρέντης Διανέλλος, Γιώργος Νέζος και πολλοί ακόμη. 

Η υπόθεση εκτυλίσσεται σε έναν καταυλισμό τσιγγάνων, που επικρατεί πένθος για το χαμό του αρχηγού της φυλής, του Ζίγκο. Ο γιος του εκλιπόντος ο Βαντάρ- Τόλης Βοσκόπουλος- αναλαμβάνει την αρχηγία της φυλής. Μια τυχαία συνάντηση του Βαντάρ με την όμορφη τσιγγάνα Μάιρα πυροδοτεί ένα φλογερό έρωτα. Ένας άλλος τσιγγάνος ο Καρατζάης -Ανέστης Βλάχος- διεκδικεί και αυτός τη Μάιρα, ενώ στην υπόθεση εμπλέκεται και μια λευκή αριστοκράτισσα. 

Στην ταινία ακούστηκαν πολλά τραγούδια, όπως Σεργιάνι Βγήκε ο Χάροντας, Στάλα τη Στάλα, Πέτρα Βαριά το Βλέμμα σου, Πίκρα, Τσιγγάνα για Χατίρι σου, Κόκκινο Φαρί και Όμπρε Γεια. Το τραγούδι Αδέρφια μου, αλήτες, πουλιά, σε στίχους Ηλία Λυμπερόπουλου και μουσική Τόλη Βοσκόπουλου, με την συγκλονιστική ερμηνεία του Γιάννη Βογιατζή, το 1970 στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης κέρδισε το πρώτο βραβείο. Κατόπιν δημιουργήθηκε και η ταινία. 

Εάν κάποιος/α ακούσει το τραγούδι, είναι εύκολο να νιώσει την τραγικότητα. Τόσο οι στίχοι όσο και η μουσική διαπνέονται από την απόλυτη συντριβή. Τη συντριβή του έρωτα αλλά και τον καλπασμό της ψυχής μακριά από αυτόν τον πόνο. Η αναζήτηση της ανταπόκρισης, η αγάπη που ξοδεύεται, η βαθιά πληγή, τα χαμένα φιλιά, η εγκατάλειψη, η παρηγοριά απο φίλους, η απώλεια του εαυτού σου, η ανύψωση της καρδιάς στον έναστρο ουρανό, η ματαιότητα της αυτοδιάθεσης στον έρωτα, η μοναξιά, το σκοτάδι. Σίγουρα ένας άνθρωπος που ερωτεύτηκε βαθιά και πληγώθηκε, ακούγοντας αυτό το τραγούδι, πάλλεται ολόκληρος/η. 

Ο Τόλης Βοσκόπουλος, γεννήθηκε 26 Ιουλίου 1940 στην Κοκκινιά και απεβίωσε στην Αθήνα 19 Ιουλίου 2021, σε ηλικία 81 ετών. Παιδί Μικρασιατών προσφύγων του 1922, μεγάλωσε στον Κορυδαλλό, σε πολύτεκνη οικογένεια. Ήταν το 12ο παιδί έπειτα απο 11 αδελφές. Ο πατέρας του ήθελε να τον κάνει μανάβη, για να συνεχίσει την επιχείρηση. Εκείνος όμως γνώριζε τι ήταν και τι ήθελε να κάνει. Το 1958, σε ηλικία 18 ετών πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο. Το ντεμπούτο του ξεκινάει το 1968 με το τραγούδι Αγωνία, σε μουσική Γιώργου Ζαμπέτα. Η επιτυχία πωλήσεων ήταν ανέλπιστη για την εποχή.

Ο Τόλης ως συνθέτης και στιχουργός, συνεργάστηκε με τους Μίμη Πλέσσα, Γιώργο Ζαμπέτα, Άκη Πάνου, Κώστα Βίρβο, Σώτια Τσώτου, Γιάννη Πάριο, Θανάση Πολυκανδριώτη, Στράτο Διονυσίου, Καίτη Γκρέυ, Μαρινέλλα, Τζένη Βάνου, Μάριο Τόκα και πολλούς ακόμη κορυφαίους του πενταγράμμου. Συνεργάστηκε και με σημαντικούς θεατρίνους όπως τους Βασίλη Αυλωνίτη, Ρένα Βλαχοπούλου, Γεωργία Βασιλειάδου, Λαυρέντη Διανέλλο και πολλούς ακόμη. 

Υπήρξε ένας απο τους δημοφιλέστερους λαϊκούς καλλιτέχνες διαχρονικά και οι εκδηλώσεις του κοινού ήταν πάντοτε θερμές, τόσο στα νυχτερινά κέντρα όσο και στις συναυλίες του. Κατά τη γνώμη μου, ο Τόλης απολάμβανε τέτοια επιτυχία, γιατί μιλούσε απευθείας στην καρδιά του κοινού. Αυτός ο ίδιος ήξερε ποιος ήταν και παρόλη την επιτυχία, παρέμενε ένας άνθρωπος του λαού. Ένας εργάτης της μουσικής και της ζωής. Ήταν ο γιος του μανάβη και υπερήφανα έλεγε συχνά ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κοκκινιά. Και αυτή η ταμπέλα ρίζωνε στην καρδιά του κοινού του. Ποιος μπορεί να καταλάβει καλύτερα τι θέλουν οι λαϊκοί άνθρωποι, εαν δεν είναι ένα δικό τους παιδί, που έχει ζήσει και βιώσει τους ίδιους καημούς. Για οποιοδήποτε θέμα η βιωματική εμπειρία στην εκπαίδευση είναι αναντικατάστατη.

Οι χαρτογιακάδες δεν μπορούν να νιώσουν την εργατιά. Πως ορισμένοι θέλουν οπαδούς και πωλήσεις;  Ό,τι και να κάνουν, οπαδούς και πωλήσεις, δεν θα καταφέρουν να σηκώσουν, εαν δεν βάλουν λαϊκή ψυχή στην ατζέντα τους..

Ο Τόλης αγαπήθηκε πολύ και απο το γυναικείο φύλο αλλά και το αγάπησε πολύ. Πολλές οι δηλώσεις του για τη γυναίκα και την αβρότητα με την οποία πρέπει να φέρονται οι κύριοι στις κυρίες. Προτείνουμε να ενημερώνονται οι νεότεροι και να αναρωτιούνται τι είχε τελικά ο Τόλης και τον λάτρευαν οι γυναίκες. Σημειώνω πως και ο παμμέγιστος πρώτος των πρώτων Στέλιος Καζαντζίδης ήταν παιδί του λαού, με ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία στο κοινό και στα δύο φύλα, αλλά συγκριτικά με τον Τόλη, δεν έχαιρε ανάλογης ερωτικής λατρείας απο τις γυναίκες. Τι είχε ο Τόλης και γοήτευε ερωτικά το γυναικείο κοινό; Στην προσωπική του ζωή συσχετίστηκε με ιδιαίτερα εντυπωσιακές γυναίκες και έζησε θυελλώδεις έρωτες. Για τον Τόλη οι γυναίκες και ο έρωτας αποτελούσαν μια ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης. Το 1960 παντρεύτηκε τη Στέλλα Στρατηγού και χώρισε σε πέντε χρόνια , το 1970 ερωτεύτηκε τη Ζωή Λάσκαρη και έμεινε μαζί της τρία χρόνια, το 1973 ερωτεύτηκε τη Μαρινέλλα, την παντρεύτηκε και το 1981χωρίζουν, το 1984 ξεκινάει ο πολυτάραχος έρωτας με την τρίτη του σύζυγο Τζούλια Παπαδημητρίου, απο τον οποίο καταρρακώθηκε σωματικά και ψυχικά,  μέχρι μια γυναίκα σταθμός να τον ανασύρει απο τις στάχτες του. Ο έρωτας με την Άντζελα Γκερέκου, κράτησε πάνω απο 25 χρόνια, ανέστησε την καριέρα του και καρποφόρησε το μοναδικό βιολογικό του παιδί, τη Μαρία. 

Πλησιάζοντας η επέτειος του Μπλόκου της Κοκκινιάς, που έγινε στις 17 Αυγούστου 1944, απο τις Ναζιστικές δυνάμεις σε συνεργασία με δωσίλογους και ταγματασφαλίτες, θυμόμαστε την ιστορική αντίσταση του πληθυσμού. Σύμφωνα με ιστορικούς η Κοκκινιά,  εξαιτίας του υψηλού ποσοστού συμμετοχής στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ), πλήρωνε το μεγαλύτερο τίμημα από κάθε άλλο δήμο σε Πειραιά και Αθήνα. Η Κοκκινιά του Τόλη είχε και έχει αντιστασιακές ψυχές, και ασφαλώς γυναίκες που ξεχώρισαν με την αγωνιστικότητά τους, όπως η Διαμάντω Κουμπάκη, η Αθηνά Μαύρου, και πολλές ακόμη.  

Μήνες πριν το Μπλόκο, αρχές του Μάρτη του 1944, για 4 ημέρες Κοκκινιώτες και Κοκκινιώτισες πολεμούσαν ακόμα και με αυτοσχέδια όπλα, και κάθε ήμερα ο εχθρός οπισθοχωρούσε. Σκληρή η Κοκκινιά. Η Μάχη έληξε με γενική οπισθοχώρηση του εχθρού, λίγους νεκρούς και μεταφορά παλικαριών στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου. Οι Γερμανοί και οι ντόπιοι συνεργάτες τους, δεν επέστρεψαν στην Κοκκινιά μέχρι και τις 17 Αυγούστου, που έγινε το Μπλόκο. Άντρες ηλικίας 14 έως 60 ετών συγκεντρώθηκαν στην ιστορική πλατεία της Οσίας Ξένης, για να υποδειχθούν οι αντιστασιακοί. Το παρών ως άντρας έδωσε και ο Μικρασιάτης παππούς μου Αντώνης Κοκλανάκης, πατέρας δυο ανήλικων αγοριών μέχρι τότε, ο οποίος με υψηλή τέχνη, κατάφερε να ξεφύγει και να κρυφτεί σε μια καταπακτή.  

Όπου υπάρχει εργατιά υπάρχει και αντίσταση και η Κοκκινιά ήταν και είναι αντιστασιακός πυρήνας. Οι άνθρωποι που έχουν βιώσει συνθήκες πολέμου, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο- μάχες δίνονται καθημερινά και για προσωπικά θέματα-, παραμένουν γνήσιοι και διαχρονικοί στις καρδιές του λαού.

Όταν η πολιτική ιστορία συναντάει τη τέχνη και τον πολιτισμό, τότε γράφεται κάτι νέο, ακόμη και σύντομο.

(Ο Τόλης Βοσκόπουλος το 2017 έδωσε μια μεγάλη συναυλία στο Κατράκειο Θέατρο Νικαίας και βραβεύτηκε για την προσφορά του στο ελληνικό τραγούδι, απο τον τέως δήμαρχο Νικαίας-Ρέντη, Γιώργο Ιωακειμίδη, εν μέσω θερμής υποδοχής από τους δημότες) 

© Αγγελική Γ. Πιτσόλη 

Γυναίκα, Αριστούχος Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών  

Επιστήμονας Επικοινωνίας, Ιδιωτικής Ασφάλισης και Πολιτισμού

26 Ιουλίου & 17 Αυγούστου 2025

Πηγή φωτογραφιών https://www.filmy.gr/movies-database/my-brothers-footloose-tramps/#1535089321727-4a7a71e6-d6931dfc-67d110ca-a5db852c-82a5fdfd-b65b9df7-fe1b214d-48b3d3b2-710062fc-932bd893-93f6