Άνοιξε το παράθυρο να μπεί ένας νομοταγής πολίτης
Ο πρώτος ''νόμος'' στον οποίο υποτάσσεται ο άνθρωπος είναι οι υποδείξεις των γονιών του και κατ επέκταση του οικογενειακού του περιβάλλοντος. Σε αρκετές περιπτώσεις οι ''οικογενειακοί νόμοι'' επιβάλλονται με συγκεκριμένους τρόπους όπως για παράδειγμα :
με τη μέθοδο της συναισθηματικής χειραγώγησης και του ψυχολογικού εκβιασμού (συνήθως παρουσιάζονται ή μεγαλοποιούνται προβλήματα υγείας ή κλάψιμο για λύπηση για να ασκηθεί πίεση),
με λανθασμένα παραδείγματα συμπεριφορών που πλασάρονται για σωστές ενώ δεν είναι, (ανάρμοστες και βάρβαρες συμπεριφορές που το παιδί έχει πιθανότητες να μιμηθεί ως ενήλικας),
με δημιουργία αισθήματος ανασφάλειας και μηδενικής αξίας του ατόμου (συστηματική υποτίμηση της αξίας του παιδιού που στο τέλος καταντάει το υποχείριο της οικογένειας του και κάθε επιτήδειου),
με στέρηση της ατομικής ελευθερίας (περιορισμοί και έλεγχος στην ώρα εξόδου και εισόδου στην οικία, περιορισμοί στις μορφωτικές, επαγγελματικές και προσωπικές επιλογές),
με αφαίμαξη των χρημάτων του ατόμου (η σύνταξη ή ο μισθός ποτέ δε φτάνει αλλά στο σεντούκι υπάρχουν λίρες! και στην τράπεζα ομόλογα και προθεσμιακή κατάθεση!),
με άρνηση της επιλογής του/ης συντρόφου και υπόδειξη συντρόφου αρεσκείας των γονιών (η/ο ιδανικός υποψήφιος σύντροφος για να είναι αρεστή/ος πρέπει να είναι δουλοπρεπής )
με απόκρυψη της αληθείας (η κουτοπονηριά δεν έχει IQ..)
Η κα Ελενίτσα λέει πως οι παραπάνω νόμοι είναι καθεστώτα και εμείς ως δημοκράτες οφείλουμε να τα ανατρέψουμε! Ποτέ δεν είναι αργά να επιλέξεις δημοκρατία και όχι καθεστώς, σεβασμό και όχι εκβιασμό, αλήθεια και όχι ψέμα.. Ασφαλώς μιλάμε για άσκηση συστηματικής καταπίεσης και ψυχολογικής βίας με αποτέλεσμα το άτομο που τη δέχεται να πάσχει απο χρόνιο άγχος ή/και ψυχικές ασθένειες, συνθήκες που οδηγούν σε τρέλα, συμβιβασμό, αποξένωση, θλίψη και μοναξιά.
Ένα τέτοιο κακοποιημένο άτομο ήταν και ο Σωτήρης Μουστάκας στο συγκλονιστικό έργο Ένας νομοταγής πολίτης σε σενάριο του Κώστα Μουρσελά και σκηνοθεσία του Ερρίκου Θαλασσινού, που προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 1974.
Ο Γρηγόρης 35 ετών ήταν υπάλληλος σε μια εταιρεία, στην οποία όμως τον εκμεταλλεύονταν και τον κορόιδευαν. Απο παιδί ζούσε κάτω από τη σκιά της αυταρχικής και φιλάργυρης μητέρας του, σε ένα περιβάλλον καταπίεσης και δυστυχίας. Η μητέρα του είναι δουλοπρεπής απέναντι στο αφεντικό του και επιτρέπει τις ανήθικες προτάσεις προς την κόρη της, την αδελφή του Γρηγόρη. Η μνηστή του η Σούλα, την οποία εγκρίνει η μάνα και ο θείος του, δεν καταλαβαίνει τις σεξουαλικές του επιθυμίες. Η Ιουλία, είναι φιλενάδα του και η μόνη που τον αγαπάει πραγματικά, όμως αναγκάζεται να τον εγκαταλείψει. Ο Γρηγόρης απο το ψέμα και την μεγάλη πίεση αντιδρά υπέρ της αλήθειας και της ελευθερίας, αλλά η αντίδρασή του αυτή τον οδηγεί στο ψυχιατρείο.
Πολλές φορές θυμάμαι τα λόγια του συχωρεμένου του πατέρα μου, που μου έλεγε ''Άντζυ ο άνθρωπος πρέπει να είναι αυτόνομος, ελεύθερος, να μην εξαρτάται από κανέναν'' και αυτό ήταν από τα πρώτα άρθρα του δικού μας οικογενειακού νόμου..
Αξεπέραστη και μέχρι δακρύων και η φωνή του Αντώνη Καλογιάννη στη μουσική επένδυση της ταινίας σε στίχους Ερρίκου Θαλασσινού και μουσική Γιώργου Χατζηνάσιου. Άνοιξε το παράθυρο να μπει, δροσιά να μπει του Μάη..., χρυσές και οι αλυσίδες που έδεσαν τα νιάτα μας πως δεν τις είδες..εμείς για αλλού κινήσαμε και αλλού η ζωή μας πάει..
Υπάρχουν πολλές ''χρυσές αλυσίδες'' που δένουν τα νιάτα του ανθρώπου και τελικά τον καθηλώνουν σε συμβιβασμούς, κατάθλιψη και μοναξιά, όπως ακριβώς το Γρηγόρη της ταινίας. Μόνο όταν ο άνθρωπος καταφέρει να σπάσει τις αλυσίδες (ορατές και αόρατες) που δένουν την αυτονομία του, θα περπατήσει το δρόμο που έχει επιλέξει ο ίδιος και ΟΧΙ το δρόμο που του επιβάλλουν οι άλλοι προκειμένου να ικανοποιήσουν τα προσωπικά τους συμφέροντα. Χαρακτηριστική η σκηνή της ταινίας, με τη μητέρα και το θείο να κρατάνε στα χέρια τους τα χρήματα του Γρηγόρη απο τη δουλειά του, και τον ίδιο το Γρηγόρη εγκλωβισμένο ανάμεσα τους σε άθλια ψυχολογική κατάσταση. Η ζωή μας δίδαξε πως ένας άνθρωπος που είναι σκλάβος των χρημάτων, καταντάει δικτάτορας για τους ανθρώπους γύρω του και επιβάλλει καθεστώς, μέχρι η ζωή να του επιστρέψει ό,τι κακό και άδικο έκανε στους ανθρώπους γύρω του.. (και αυτό νόμος είναι.)
Άνοιξε το παράθυρο να μπει δροσιά του Μάη και ένας νομοταγής πολίτης που κατάφερε να αντέξει πολλαπλά αντιδημοκρατικά καθεστώτα και την ψυχή του καθαρή.
Ο αγώνας για τη δημοκρατία συνεχίζεται..
© Αγγελική Γ.Πιτσόλη
Γυναίκα, Αριστούχος Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Επιστήμονας Επικοινωνίας, Ιδιωτικής Ασφάλισης και Πολιτισμού
22 Μαίου 2023
