Παρακολουθώντας πικραμένη την επικαιρότητα αναρωτήθηκα μέχρι πότε θα χρησιμοποιείται η λέξη σύντροφος φωτογραφίζοντας ορισμένες σχέσεις περαστικές, παραβατικές, βίαιες και επιπόλαιες. Δεν είναι όλες οι σχέσεις ίδιες υπάρχουν και υγιείς, ωστόσο όμως η λέξη χρησιμοποιείται παντού το ίδιο. Η απάντηση που μου έδωσα ήταν πως για ορισμένες σχέσεις η είδηση πρέπει να μεταδίδεται με κομψό τρόπο.. 

Η Πύλη της Ελληνικής Γλώσσας www.greek-language.gr για τη λέξη σύντροφος δίνει τη σημασία αυτός που ζει με κάποιον άλλο έχοντας μαζί του μια στενή και διαρκή συναισθηματική σχέση. Επίσης μας πληροφορεί ότι η λέξη σύντροφος συναντάται σε Ηρόδοτο, Αριστοφάνη, Ευριπίδη και Σοφοκλή. Το λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας Παν. Ε.Γιαννακόπουλου εκδόσεων Πελεκάνος, αναγραφεί αυτός που συζεί με άλλον, ο συνεργάτης, συν+τρέφω. Σε αυτή την ερμηνεία αποδίδεται και η έννοια της συνεργασίας. Το επισημαίνω αυτό, γιατί συνήθως η λέξη συνεργασία χρησιμοποιείται για θέματα επαγγελματικά. Όμως με λίγη αγγελική φιλοσοφία η λέξη συνεργασία μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί και σε θέματα διαπροσωπικών σχέσεων. Πάντως για τη λέξη σύντροφος δεν είδα πουθενά γραμμένη την ερμηνεία κακοποίητης, εκβιαστής, βιαστής, δολοφόνος και άρπαγας ξένων περιουσιών. 

Διάβαζα σε ορισμένα δημοσιεύματα για ορισμένους κυρίους, οι οποίοι χτυπούν συστηματικά τη σύντροφό τους, αλλά η σύντροφος τους αγαπάει ακόμα. Βεβαίως το θύμα σε αντίθεση με τον κακοποιητή του, είναι απόλυτα δικαιολογημένο, γιατί βιώνει σχέση εξάρτησης και εγκλωβισμένο στον κύκλο βίας, αισθάνεται μετέωρο χωρίς την παρουσία του κακοποιητή. Είναι δύσκολο να αναγνωρίσει ότι ο πόνος είναι βία και όχι αγάπη και ότι η βία πρόκειται να  κλιμακωθεί ακόμα και μέχρι δολοφονίας. Γιαυτό το λόγο η γυναίκα που ζει με έναν κακοποιητικό σύντροφο πρέπει να επισκεφθεί έναν ειδικό, και να έχει την οικονομική ανεξαρτησία να το πράξει, ώστε να ξεφύγει το συντομότερο απο τον κίνδυνο. Είχα την εντύπωση ότι όταν είσαι σύντροφος ερωτεύεσαι και αγαπάς τον άλλο για αυτό που είναι, τον αποδέχεσαι, δεν τον υποτιμάς, τον σέβεσαι, τον θαυμάζεις, σε εμπνέει, αισθάνεσαι δημιουργικός, όλες οι αισθήσεις σου διεγείρονται μαζί του, σου λείπει κάθε στιγμή και γενικότερα μαζί του αισθάνεσαι ολοκλήρωση και πληρότητα.

Διάβαζα σε ορισμένα δημοσιεύματα για μια γιαγιά ετών 55, δηλαδή μια νεότατη γυναίκα με ζωντάνια και ανάγκες, πως είχε ένα σύντροφο 38 ετών, δηλαδή ένα νεότατο άντρα εξίσου με ζωντάνια και ανάγκες. Μέχρι εδώ μου ακούστηκε υγιές. Μια γυναίκα και ένας άντρας είναι ερωτικοί σύντροφοι. Εξάλλου μετά το ζεύγος Εμανουέλ και Μπριζίτ Μακρόν καταρρίφθηκαν πολλά στερεότυπα συντροφικών σχέσεων με διαφορά ηλικίας και ανεξαρτήτως φύλου. Το δημοσίευμα όμως ανέφερε ότι ο σύντροφός ετών 38, παράλληλα με τη σαρκική επιθυμία για τη γιαγιά ετών 55, είχε αναπτύξει ερωτικά παιχνίδια με τα ανήλικα εγγόνια της, τα οποία ανάγκαζε σε χυδαίες σεξουαλικές περιπτύξεις, και για το οποίο η γιαγιά ετών 55 συμφωνούσε και συμμετείχε και η ίδια και τελικά η υπόθεση κατέληξε στη δικαιοσύνη, αφού έγινε αντιληπτή απο την 30χρονη κόρη της γιαγιάς ετών 55, που εμπιστευόταν τα παιδιά στη μάνα της, ώστε να εργάζεται.  Δηλαδή η λέξη σύντροφος περιλαμβάνει ασέλγεια σε ανηλίκους για να αναπτυχθεί ερωτική διέγερση; Έχω την εντύπωση πως αυτό λέγεται διαστροφή και χρήζει ιατρικής παρακολούθησης και ποινικής τιμωρίας.

Η λέξη σύντροφος χρησιμοποιήθηκε και πολιτικά από συγκεκριμένη ιδεολογία, η οποία αφορούσε και τα δύο φύλα, τα οποία συνεργάζονταν με γνώμονα ένα κοινό πολιτικό σκοπό. Περνώντας ο χρόνος ορισμένες τακτικές άλλαξαν ή διαβρώθηκαν και η λέξη σύντροφος κατά τη γνώμη μου αποδυναμώθηκε. Βεβαίως η αποδυνάμωση δεν ισχύει για όλους και υπάρχουν ακόμα άνθρωποι στα κοινά που τιμούν την ιερότητα της λέξης. Όμως έχω την εντύπωση πως η λέξη σταδιακά έχασε τη δυναμική της και στην πολιτική όπως και σε όλους τους τομείς της ζωής. Ας πάρουμε για παράδειγμα τις εκπομπές και τα lifestyle περιοδικά, τα οποία σήμερα μας παρουσιάζουν το/τη σύντροφο ενός καλλιτέχνη ή καλλιτέχνιδας, και σε τρεις μήνες μας παρουσιάζουν το νέο σύντροφο σε βραδινή έξοδο, και σε έξι μήνες μας ενημερώνουν για τις διακοπές σε κοσμοπολίτικο νησί με έναν νέο σύντροφο, γιατί με τον παλιό δεν τα βρήκαν και σταδιακά η λέξη σύντροφος έχει χάσει την ιερότητα και τη δυναμική της. 

Αφήνοντας στην άκρη τις βαρβαρότητες, θέλω να επιμένω πως σύντροφος είναι αυτός με τον οποίο ένας άνθρωπος ζει μια διαρκή και συναισθηματική σχέση, όπως λέει και το λεξικό,  αυτός που σου δίνει έμπνευση με την κολόνια του στην παλάμη σου και με κάθε λέξη και κίνησή του, αυτός που μπροστά του χαμογελάς και είσαι ο εαυτός σου χωρίς να σκέφτεσαι τίποτα άλλο, αυτός που συνεργάζεσαι μαζί του με επιτυχία για σημαντικά θέματα ζωής και αυτός στον οποίο δίνεις ολοκληρωτικά και τη ψυχή και τη σάρκα σου.. 

Ένα παράδειγμα στενής και διαρκούς συναισθηματικής σχέσης, που καθιστά δυο ανθρώπους συντρόφους όπως λέει το λεξικό, είναι ο μύθος του 'Έρωτα και της Ψυχής. Οι δυο αυτοί νέοι έζησαν βαθιά συναισθηματική και σαρκική ένωση. Χώρισαν από τη ζήλια των ανθρώπων και απο την ταξική τους διαφορά, επειδή ο Έρωτας ήταν γιος της Αφροδίτης και η Ψυχή κόρη θνητού βασιλιά. Και οι δύο υπέφεραν ο ένας μακριά απο τον άλλο, μέχρι που ο  Έρωτας αποφασισμένος, παρακάλεσε τον παντοδύναμο Δία, να του επιτρέψει την κάνει γυναίκα του. Ο Δίας έκανε την Ψυχή αθάνατη και τελικά οι δύο νέοι ενώθηκαν. Ο μύθος μας δίδαξε πως ο άνθρωπος αισθάνεται πληρότητα με τον σύντροφό του όταν ενώνεται σαρκικά και ψυχικά. Και αυτό είναι μια αναντικατάστατη συνθήκη. 

Αναζητώντας έμπνευση στο youtube για να γράψω, άκουσα το τραγούδι Εσύ και Εγώ, το οποίο γράφτηκε μαζί με άλλα διαχρονικά τραγούδια, απο το Γιώργο Χατζηνάσιο το 1974, για την ταινία του Ερρίκου Ανδρέου και του Κλέαρχου Κονιτσιώτη, με τίτλο Ψυχή και Σάρκα. Ο πιλότος Κώστας Πρέκας ενέδωσε στον επιπόλαιο σαρκικό έρωτα με την πλούσια και κακομαθημένη Αμερικανίδα Ντέμπορα Ριντ. Όμως δεν κατάφερε ποτέ να νιώσει ολοκληρωμένος, επειδή δεν ένιωθε τη συναισθηματική πληρότητα, που ένιωθε με την Κορίνα Τσοπέυ, με την οποία ζούσε τον απόλυτο έρωτα, δηλαδή την απόλυτη ένωση της ψυχής και της σάρκας. 

Η διάρκεια μιας συντροφικής σχέσης προϋποθέτει στενή και υγιή συναισθηματική και σαρκική σχέση, επειδή η δύναμη αυτής της συνθήκης είναι ανίκητη έναντι όλων των πρόχειρων, βίαιων και ιδιοτελών σχέσεων, που μόνο συντροφικές δεν μπορούν να χαρακτηριστούν. Ακόμα όμως και εαν επικρατήσει η προχειρότητα ο άνθρωπος θα αισθάνεται πάντα μισός. Και πάντα κάτι θα του λείπει και πάντα κάτι θα αναζητάει. Κατά την άποψή μου η λέξη σύντροφος αναδεικνύει μια τεράστια δυναμική, αποτυπώνοντας μονολεκτικά έναν πανίσχυρο και ακλόνητο δεσμό ανάμεσα σε δύο συνειδητοποιημένους ανθρώπους, που με ωριμότητα επιλέγουν να μοιραστούν την ψυχή και τη σάρκα τους, μέσα απο μια στενή και διαρκή σχέση.  

Με αυτές τις προϋποθέσεις η λέξη σύντροφος μπορεί να διατηρήσει και το υψηλό επίπεδο και τη δυναμική που της αξίζει..

© Αγγελική Γ.Πιτσόλη

Γυναίκα, Αριστούχος Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Επιστήμονας Επικοινωνίας, Ιδιωτικής Ασφάλισης και Πολιτισμού

9 Ιουλίου 2022